SAĞLIK-SEN
SAĞLIK VE SOSYAL HİZMET ÇALIŞANLARI SENDİKASI
T.C.
KONYA
2. İDARE MAHKEMESI
ESAS NO : 2013/991
KARAR NO : 2013/1072
DAVACI : MAHMUT ÖZCAN'I TEMSİLEN SAĞLIK VE SOSYAL HİZMET ÇALIŞANLARI SENDİKASI
[VEKİLİ] : AV. NURSEL AKGÜN
Hamidiye Mah., K.Karabekir Cad., Hazırol Sk., Ferah İşhanı, No: 3/19 Selçuklu/KONYA
DAVALI : SEYDİŞEHİR KAYMAKAMLIĞI Seydişehir/KONYA
DAVANIN ÖZETİ : Konya İli, Seydişehir İlçesi, Seydişehir Devlet Hastanesi'nde 657 sayılı Kanunun 4/C maddesi kapsamında sözleşmeli olarak görev yapan davacı tarafından, kendisine döner sermaye ek ödemesi yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Seydişehir Kaymakamlığı Devlet Hastanesi Baştabipliği'nin 22.09.2011 tarih ve 3421 sayılı işleminin; hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ile idareye müracaat tarihinden geriye doğru 60 günlük süreyi kapsayacak şekilde ek ödemeden faydalandırılmasına karar verilmesi istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Ek Ödemeden faydalanacak personelin tek tek sayma yöntemi ile belirlendiği, kanun ve yönetmlik kapsamında olmayan personele ek ödeme yapılamayacağı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ve davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Konya 2. İdare Mahkemesi ' nce, Mahkememizin 15/03/2012 tarih ve 2011/1623 Esas, 2012/271 sayılı kararının Danıştay 12. Daire Başkanlığınin 24/04/2013 gün ve 2012/11047 Esas, 2013/2996 sayılı kararı ile bozulması üzerine bozma kararına uyularak dava dosyası yeniden incelenmek suretiyle işin gereği düşünüldü:
Dava, Konya İli, Seydişehir İlçesi, Seydişehir Devlet Hastanesi'nde 657 sayılı Kanunun 4/C maddesi kapsamında sözleşmeli olarak görev yapan davacı tarafından, kendisine döner sermaye ek ödemesi yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Seydişehir Kaymakamlığı Devlet Hastanesi Baştabipliği'nin 22.09.2011 tarih ve 3421 sayılı işleminin iptali ile idareye müracaat tarihinden geriye doğru 60 günlük süreyi kapsayacak şekilde ek ödemeden faydalandırılmasına karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 18 inci maddesinin birinci fıkrasında, hiç kimsenin zorla çalıştırılamayacağı, angaryanın yasak olduğu, 55 inci maddesinin birinci fıkrasında, ü cretin emeğin karşılığı olduğu, ikinci fıkrasında, Devletin, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alacağı belirtilmiş, "Çalışma Hakkı ve Ödevi" başlıklı 49 uncu maddesinde ise; "Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir. Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır." hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinde, kamu hizmetlerinin; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürüleceği öngörülmüş, aynı maddenin (C) fıkrasında ise, Geçici Personel; "Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Dairesinin ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir." şeklinde tanımlanmıştır.
209 sayılı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasında, personelin katkısıyla elde edilen döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabileceği, sağlık kurum ve kuruluşlarında Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri de dikkate alınmak suretiyle, bu ödemenin oranı ile esas ve usullerinin; personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği kurala bağlanmıştır.
Kanunla verilen bu yetkiye dayanılarak yürürlüğe konulan Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1 inci maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında, Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri dikkate alınmak suretiyle, personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, eğitim, öğretim, inceleme ve araştırma faaliyetleri ile yapılan muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak, döner sermayeden yapılacak ek ödemenin oran, usul ve esaslarını belirlemek, sağlık hizmetlerini iyileştirmek, kaliteli ve verimli hizmet sunumunu teşvik etmek olduğu belirtilmiş, aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendinde, bu Yönetmelik kapsamındaki sağlık kurum ve kuruluşlarının, sağlık hizmetlerinden elde edilen gelirlerinin tamamının döner sermayeye gelir kaydedileceği, (b) bendinde ise, ek ödemenin, personelin kurum ve kuruluşa fiilen katkı sağladığı sürece verilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, özelleştirme uygulamaları sonucunda 657 sayılı Kanunun 4/C maddesi kapsamında K onya İli, Seydişehir İlçesi, Seydişehir Devlet Hastanesi'nde görev yapan davacının 19.09.2011 tarihinde idareye başvurarak kendisine döner sermaye ek ödemesi yapılmasını istediği, bu başvurusunun dava konusu işlemle reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Döner sermaye uygulamasının özünde, personelin kuruma sağladığı fiili katkıyla elde edilen gelirlerin ek ödeme olarak dağıtılması amacı yatmakta olup, bu ödemeler ile personelin unvanı, görevi, çalışma şartları, hizmete katkısı, performansı gibi kriterler çerçevesinde sağlık hizmetlerinde yapacağı işe ve göstereceği başarıya göre değerlendirilmesi, böylelikle sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, kaliteli ve verimli hizmet sunumunun teşvik edilmesi sağlanmaya çalışılmaktadır.
Bu bağlamda, yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, döner sermaye ek ödemelerinin, sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan personelin fiilen görev yapması ve döner sermayeye konu hizmetin görümüne fiilen katkı sağlaması halinde yapılacağı kuşkusuzdur.
Geçici personelin hukuki statüsü ile ilgili açık bir yasa hükmü bulunmamakla birlikte, bunların hukuki durumunun 657 sayılı Kanuna göre belirlenmesi gerekmektedir. Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinde kamuda dört farklı türde istihdam şekli düzenlenmiş ve bu dört statü dışında kurumlarda personel çalıştırılamayacağı açıkça belirtilmiştir. Atama şekli farklı olmakla birlikte 4/C'li geçici personelin ifa ettiği hizmet bakımından diğer kamu görevlilerine tanınan aynı özlük haklarından yararlandırılması hakkaniyete uygun olacaktır. Zira bu personelin döner sermaye gelirinin elde edilmesinde diğer görevlilerle birlikte katkı sağladığı açıktır.
Diğer taraftan, her ne kadar 209 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılabilecek kamu görevlileri arasında geçici personele yer verilmemiş olsa da; döner sermayenin elde edilmesine fiilen katkı sağlayan personelin bu gelirlerden yararlandırılmaması, Anayasada belirtilen angarya yasağı ve çalışma barışına aykırı bir durum oluşturacaktır.
Bu durumda; K onya İli, Seydişehir İlçesi, Seydişehir Devlet Hastanesi'nde 657 sayılı Kanunun 4/C maddesi kapsamında memur olarak görev yapan davacının, döner sermayenin işleyişine fiilen katkı sağladığı tartışmasız olup, bu katkı nedeniyle döner sermaye ek ödemesinden yararlandırılması gerekirken, aksi yönde tesis edilen davalı idare işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, uyuşmazlığa konu işlemin hukuka aykırı olması nedeniyle bu işlemden dolayı ödenmeyen döner sermaye ek ödemelerini n Anayasanın 125 inci maddesi gereği idareye başvuru tarihinden itibaren davacıya ödenmesi gerekmektedir.
Davacının, idareye müracaat tarihinden geriye doğru 60 günlük süreyi kapsayacak şekilde ek ödemeden faydalandırılmasına karar verilmesi istemine gelince; davacının 19.09.2011 tarihli dilekçeyle idareye yaptığı başvuru 2577 sayılı Kanunun 10. maddesi kapsamında yer aldığından ve 2577 sayılı Kanunun 10. maddesi uyarınca yapılacak başvurular geleceğe yönelik sonuçlar doğuracağından; davacının 19.09.2011 tarihli dilekçeyle idareye başvurduğu tarihten itibaren yoksun kaldığı parasal hakların davacıya ödenmesi, 19.09.2011 tarihli başvurudan öncesine yönelik parasal hak talebinin ise reddi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin İPTALİNE , idareye başvurunun yapıldığı 19.09.2011 tarihinden itibaren yoksun kaldığı döner sermaye ek ödemelerinin hesaplanarak davacıya ÖDENMESİNE ,19.09.2011 tarihli dilekçeyle idareye başvurunun yapıldığı tarihten öncesine yönelik parasal hakların ödenmesi talebinin ise reddine, dava sonuç itibarıyla iptal - kısmen kabul, kısmen ret kararı ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan 74,70-TL yargılama giderinden tarafların davadaki haklılık oranına göre takdiren 37,70-TL'sinin davacı üzerinde bırakılmasına, geriye kalan 37,00-TL yargılama gideri ile 186,90 TL temyiz yargılama giderinin ve de Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 660,00-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta avansından artan kısmın işbu hükmün kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğ tarihini izleyen tarihten itibaren (30) gün içinde Konya Bölge İdare Mahkemesinde itiraz yolu açık olmak üzere , 20/11/2013 tarihinde karar verildi.
HAKİM
Bu döküman elektronik imzalıdır !
T.C
KONYA
BÖLGE İDARE MAHKEMESİ
Esas No : 2013/2723
Karar No : 2013/2738
İTİRAZ EDEN (DAVACI) : MUHAMMET ÖZCAN'I TEMSİLEN SAĞLIK VE SOSYAL HİZMET ÇALIŞANLARI SENDİKASI
[VEKİLİ] : AV. NURSEL AKGÜN
Hamidiye Mah. K.Karabekir Cad. Hazırol Sk.
Ferah İşhanı No:3/19 Selçuklu/KONYA
KARŞI TARAF (DAVALI) : TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
[VEKİLİ] : AV. İSMAİL KOŞAR
İl Sağlık Müdürlüğü Dis. İs.Şb.Müd.
Merkez/KONYA
İSTEMİN ÖZETİ : Konya İli, Cihanbeyli Devlet Hastanesi'nde 657 sayılı Yasa'nın 4/C maddesi kapsamında görev yapan davacının döner sermayeden faydalanma talebinin reddine yönelik 13/02/2013 tarih ve 427 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada; Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Taşra Teşkilatında Görevli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 19.maddesi kapsamında yer almayan davacıya döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılmasına anılan yönetmeliğin 19. maddesi uyarınca olanak bulunmadığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine ilişkin Konya 1.İdare Mahkemesi Hakimliği'nce verilen 16.07.2013 gün ve E:2013/539, K:2013/865 sayılı kararın, davacı vekili tarafından; davacının süreklilik arzeden bir görevde çalıştığı, bu nedenle yargılama esnasında davacının geçici personel olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği, davacının döner sermaye gelirlerinden personele yapılacak ek ödemeleri düzenleyen yönetmelik kapsamında olduğundan ek ödemelerden yararlandırılmaması yönünde yapılan işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek itirazen incelenerek bozulması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Konya Bölge İdare Mahkemesince dava dosyası incelenerek Işin gereği görüşüldü:
Dava, Konya İli, Cihanbeyli İlçesi, Cihanbeyli Devlet Hastanesi'nde 657 sayılı Yasa'nın 4/C maddesi kapsamında görev yapan davacının döner sermayeden faydalanma talebinin reddine yönelik 13/02/2013 tarih ve 427 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
209 sayılı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 5.maddesinin birinci fıkrasında;"Personelin katkısıyla elde edilen döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilir. Sağlık kurum ve kuruluşlarında Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri de dikkate alınmak suretiyle, bu ödemenin oranı ile esas ve usulleri; personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim - öğretim ve araştırma faaliyetleri ile muayene ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
209 sayılı Kanunun 5.maddesine dayanılarak hazırlanan ve 12.05.2006 tarih ve 26166 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1.maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında, Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri dikkate alınmak suretiyle, personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, serbest çalışıp çalışmaması gibi unsurlar esas alınarak, döner sermayeden yapılacak ek ödemenin oran, usul ve esaslarını belirlemek, sağlık hizmetlerini iyileştirmek, kaliteli ve verimli hizmet sunumunu teşvik etmek olduğu belirtilmiş olup, 5.maddesinde ise, bu Yönetmelik kapsamındaki sağlık kurum ve kuruluşlarının, sağlık hizmetlerinden elde edilen gelirlerinin tamamının döner sermayeye gelir kaydedileceği, ek ödemenin personelin kurum ve kuruluşa fiilen katkı sağladığı sürece verilebileceği belirlenmiştir.
Döner sermaye ödemesi uygulamasının özünde, personelin kuruma sağladığı fiili katkıyla elde edilen gelirlerin ek ödeme olarak dağıtılması amacı yatmakta olup; döner sermaye ek ödemelerinin, personelin unvanı, görevi, çalışma şartları, hizmete katkısı, performansı gibi kriterler çerçevesinde sağlık hizmetlerinde yapacağı işe ve göstereceği başarıya göre yapılarak sağlık kurumlarındaki sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, kaliteli ve verimli hizmet sunumunun teşvik edilmesi sağlanmaya çalışılmaktadır.
Bu bağlamda, yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, döner sermaye ek ödemelerinin, sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan personelin fiilen görev yapması ve döner sermayeye konu hizmetin görümüne fiilen katkı sağlanması halinde yapılacağı sonucuna varılmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4.maddesinde kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürüleceği, 5.maddesinde ise, bu kanuna tabi kurumların, 4.maddede yazılı dört istihdam şekli dışında personel çalıştıramayacakları kurala bağlanmıştır.
657 sayılı Yasa'nın 4/C maddesine göre istihdam edilenlerin hukuki statüsü ile ilgili açık bir yasa hükmü bulunmamasına rağmen, bunların hukuki statüsü 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile düzenlenmekte olup, bu kişilerin durumunun bu Kanuna göre belirlenmesi gerekmektedir. Devlet Memurları Kanunu'nun 4.maddesinde kamuda dört farklı türde istihdam şekli düzenlenmiş ve bu dört statü dışında kurumlarda personel çalıştırılamayacağı açıkça belirtilmiştir. 657 sayılı Kanunda Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenlerin memur sayılacağı öngörülmektedir. Bu personelin yaptıkları işin niteliği gereği, asli ve sürekli bir kamu hizmeti ile görevlendirilmiş kişiler olduğu görülmektedir.
Atama şekli diğer memurlara göre farklı olmakla birlikte 4/C'li sözleşmeli personelin de memurlara tanınan döner sermaye gelirlerinden yararlandırılması hakkaniyete uygun düşecektir. Dolayısıyla döner sermaye gelirinin elde edilmesinde asıl görevli ile aynı oranda katkı sağlamaları nedeniyle de 4/C'li personele döner sermayeden ek ödeme yapılması gerekeceği açıktır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, Konya İli, Cihanbeyli İlçesi, Cihanbeyli Devlet Hastanesi'nde geçici personel (4/C'li) olarak görev yaptığı ve döner sermaye ek ödemesinden yararlanmak istemiyle yaptığı başvurunun dava konusu işlemle reddedildiği, bu işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle de görülmekte olan iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 4/C'li sözleşmeli sağlık personeli olarak istihdam edilen ve yaptığı vazifesi ile döner sermayenin işleyişine fiilen katkı sağladığı tartışmasız bulunan davacının, döner sermaye ek ödemesinden yararlandırılmamasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, itiraz isteminin kabulüne, Konya 1.İdare Mahkemesi Hakimliği'nce verilen 16.07.2013 gün ve E:2013/539, K:2013/865 sayılı kararın bozulmasına, dava konusu işlemin iptaline,aşağıda dökümü yapılan 174,45.-TL yargılama giderinin ve karar tarihinde yürürlükte bulunulan A.A.Ü.T uyarınca belirlenen 660,00.-TL Avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine , artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra itiraz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Konya Bölge İdare Mahkemesi' ne karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.11.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Bu döküman elektronik imzalıdır !
